Hoe groot is de kans op een witte kerst in Nederland?

De magie van een witte kerst is iets waar velen van ons elk jaar naar uitkijken. Het idee van sneeuwvlokken die zachtjes vallen op kerstavond en het landschap transformeren in een winterwonderland, stimuleert de verbeelding. Maar hoe groot is de kans op een witte kerst in Nederland? Om direct antwoord te geven op die vraag: de kans op een witte kerst is klein, erg klein. We doken in de historische weergegevens om erachter te komen waarom in Nederland de kans op een witte kerst zo klein is en wanneer de laatste witte kersten hebben plaatsgevonden.

Inhoudsopgave

Historische kansen op een witte kerst

Nederland staat bekend om zijn gematigde zeeklimaat en kent doorgaans milde winters. Dit betekent dat zware sneeuwval zeldzaam is en witte kerstdagen nog zeldzamer. Volgens het Koninklijk Meteorologisch Instituut Nederland (KNMI) wordt een ‘witte kerst’ officieel gedefinieerd als het op twee opeenvolgende dagen (25 en 26 december) in De Bilt voortdurend sneeuwt. Deze strikte definitie maakt een witte kerst tot een zeldzame gebeurtenis in Nederland.

Volgens het KNMI zijn er sinds het begin van de officiële metingen in 1901 slechts acht officiële witte kersten geregistreerd. Deze waren in de volgende jaren:

1906 (10 cm sneeuw)
1938 (13 cm sneeuw)
1940 (4 cm sneeuw)
1950 (6 cm sneeuw)
1964 (5-10 cm sneeuw)
1981 (11-20 cm sneeuw)
2009 (4-9 cm sneeuw)
2010 (5 cm sneeuw)

Het is opmerkelijk dat er in de 21e eeuw twee opeenvolgende jaren waren met een witte kerst (2009 en 2010), wat vrij uitzonderlijk is gezien de zeldzaamheid van dit fenomeen in Nederland.

Waar moet je zijn in Nederland voor een witte kerst?

Kijkend naar historische gegevens zien we dat de kans op sneeuw met Kerstmis per regio verschilt. Over het algemeen geldt het volgende: hoe verder naar het noorden, hoe groter de kansen. Dit betekent dat provincies als Groningen, Friesland en Drenthe historisch gezien iets grotere kansen hebben op een witte kerst dan meer zuidelijke provincies.

De kustgebieden hebben door hun ligging bij de zee vaak een iets milder klimaat, wat de kans op sneeuw vermindert. In hoger gelegen gebieden zoals het Limburgse Heuvelland is er theoretisch een grotere kans op sneeuwval. Maar door de overwegend vlakke geografie van Nederland zijn deze verschillen echter minimaal en niet significant genoeg. Dus heb je familie in het Noorden wonen? Dan weet je waar je je kerst moet gaan vieren.

Wanneer was de laatste witte kerst in Nederland?

De laatste officiële witte kerst in Nederland was in 2010. Tijdens deze kerst werd in De Bilt, waar het KNMI zijn metingen verricht, een gesloten sneeuwdek waargenomen op zowel 25 als 26 december. De sneeuwhoogte bij De Bilt was niet uitzonderlijk hoog, maar voldoende om aan de criteria te voldoen voor een witte kerst.

De sneeuwhoogte varieerde in andere delen van het land. In sommige delen van het land, vooral in het oosten en noorden, was het sneeuwdek dikker, waarbij in sommige gebieden sneeuwhoogtes variërend van enkele centimeters tot meer dan 10 centimeter werden gerapporteerd. Over het algemeen viel er in het zuiden en westen van het land minder sneeuw.

Dit was bijzonder omdat witte kerstdagen vrij zeldzaam zijn in Nederland, en het was zelfs nog opmerkelijker omdat het volgde op een andere witte kerst in 2009. Deze twee opeenvolgende witte kersten waren uniek in de recente weergeschiedenis van Nederland.

Kansen op een witte kerst nemen af

De huidige klimaattrends laten zien dat de kans op een witte kerst in heel Nederland afneemt. De laatste officiële witte kerst in Nederland was in 2010. En in de gehele huidige eeuw zijn er zelfs nog maar twee officiële witte kersten geweest. De opwarming van de aarde speelt hierin zeker een rol. Mildere winters zorgen ervoor dat zelfs in de traditioneel koudere noordelijke regio’s de kans op sneeuwval kleiner is.

De droom van een witte kerst in Nederland blijft precies dat: een droom. Hoewel in sommige regio’s, vooral in het noorden, de kans in het verleden iets groter was, is de realiteit dat witte kerstdagen in Nederland zeldzaam zijn en door de klimaatverandering nog zeldzamer lijken te worden. Dat betekent echter niet dat we de hoop moeten opgeven. Het weer is immers onvoorspelbaar en wie weet verrast Moeder Natuur ons met een onverwachte witte kerst.

Ondertussen kunnen we ook op andere manieren genieten van de kerstsfeer: gezellige kerstmarkten, samenzijn met familie en vrienden en genieten van de warmte binnenshuis. Want uiteindelijk hangt de kerstsfeer niet af van het weer, maar van de warmte en vreugde die we met elkaar delen.